Ο Α. Κουρκόφ είναι ο πιο γνωστός σύγχρονος Ουκρανός συγγραφέας με μεγάλο πεζογραφικό έργο. Του αρέσει να δημιουργεί ιστορίες που απευθύνονται στο σημερινό μέσο αναγνώστη, στις οποίες υπάρχει μια γρήγορη πλοκή και σε κάποια μόνο σημεία έναν δοκιμιακός στοχαστικός λόγος. Σε χώρες όπως στην Ουκρανία ή ίσως και στις άλλες Λαϊκές Δημοκρατίες που οι άνθρωποι διάβαζαν οι συγγραφείς γράφουν πια με έναν πιο εύκολο τρόπο.
Το μυθιστόρημα αυτό, (2002), στα ελληνικά φέρει τον τίτλο «Οι πιγκουίνοι δεν πεθαίνουν στο κρύο» και είναι σίγουρα ωραία μεταφρασμένο, Α. Αργυροπούλιου. Στα ρωσικά. ο Κουρκόφ αν και ουκρανός πολίτης, έγραφε παλιότερα τουλάχιστον στα ρωσικά, είναι «Νόμος του Σαλιγκαριού». Είναι αλήθεια πως το έργο μιλάει περισσότερο για τη ζωή του βασικού ήρωα, αλλά και ενός πιγκουίνου, όμως προβληματίζει τον αναγνώστη του έργου ιδίως στα ρωσικά, γιατί ο Κουρκόφ θέτει αυτόν τον ευρηματικό τίτλο στο μυθιστόρημα αυτό.
«Υπάρχει ένας τέτοιος νόμος, ο Νόμος του Σαλιγκαριού. Εσύ είσαι μικρό σαλιγκάρι, θέλεις μικρό σπίτι, εγώ είναι μεγάλο σαλιγκάρι, θέλω μεγάλο σπίτι και πιο γερό. Ίσως μάλιστα εγώ μεγάλωσα περισσότερο και από το σπιτάκι μου, θα πρέπει να το ξαναφτιάξω. Αλλά το σαλιγκάρι που δεν έχει σπίτι το λένε γυμνοσάλιαγκα. Ξέρεις πώς του φέρονται και τι παθαίνει;» (Α. Κουρκόφ, Οι πιγκουίνοι δεν πεθαίνουν στο κρύο, Καστανιώτης, 2008, σ. 60, οι περαιτέρω αναφορές σε αυτή την έκδοση).
Με αυτά τα λόγια πρώτη φόρα συναντάμε στο έργο το παραπάνω νόμο. Αποτελούν νουθεσίες ενός ήρωα. Νιώθουμε ο καθένας με τον τρόπο του και ο κάτοικος της ευρύτερης περιοχής το θέμα του σπιτιού, του οίκου τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά. Οι άνθρωποι έπρεπε να ξαναφτιάξουν το σπίτι τους, να δημιουργήσουν νέες πατρίδες, το 2002 ήταν έντονες ακόμα οι εθνικές και εθνοτικές ζυμώσεις στην περιοχή, και να δημιουργήσουν καινούριες σχέσεις. Ο Νόμος του Σαλιγκαριού είναι εκείνος ο νόμος που δεν προϋποθέτει την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων που εκπορεύεται από το πολιτικό δίκαιο, αλλά την ισότητα που εκπορεύεται από το φυσικό δίκαιο. Έτσι ο νόμος αυτός προϋποθέτει όχι τη διευθέτηση κάποιου πράγματος, αλλά την επίλυση με επίκληση στο δίκαιο του ισχυροτέρου.
Σε άλλο σημείο ο ίδιος ήρωας, ένας νεόπλουτος Ουκρανός οποίος εφηύρε το νόμο αυτό και αποτελεί τον τύπο ο οποίος επιδιώκει την πολιτική του αναρρίχηση, αναφέρει:
«Η άγνοια του Νόμου του Σαλιγκαριού δεν σε απαλλάσσει από τα επακόλουθα. Να θυμάσαι το τρίτο άρθρο: στο σπιτάκι το δικό σου δεν επιτρέπεται να βάζεις ξένους, μισοξένους και μισοδικούς σου. ..Άφησες το σπιτάκι σου μισοδικούς σου, γύρισες και να σου εκεί πέρα οι ξένοι! » (σ.80)
Η τήρηση κάποιων κανόνων επικοινωνίας είναι πολύ σημαντική για όλους τους ανθρώπους, η διαφύλαξη της εθνικής και ταυτοτικής ισχύος κάποιου αντικειμένου είναι πολύ σημαντική για τον Κουρκόφ, ο οποίος νιώθει τα πράγματα να διαχέονται και να συγχέονται με άγνωστα επακόλουθα. Μάλιστα σε άλλο σημείο, μιλώντας για την περιδιάβαση του ήρωας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, και κατά την επιστροφή του από την Τσετσενία:
«Ο Βίκτορ δοκίμασε να θυμηθεί την περασμένη νύχτα τη στιγμή που περνούσε τη ρωσο-ουκρανική μεθόριο. Δεν θυμόταν. Τέτοια στιγμή δεν υπήρξε. Κανείς δεν τον ξύπνησε, κανείς δεν έλεγξε τα χαρτιά του» (σ.309)
Ο ήρωας του Κουρκόφ δεν θα παραμείνει στο παρελθόν. Καμία αναφορά στη Σοβιετική Ένωση στο έργο δεν υπάρχει, νιώθει το νέο και προσπαθεί να το πραγματώσει. Αλλά και η έλλειψη συνόρων στη συνείδηση των ανθρώπων που βγήκαν από την ΕΣΣΔ είναι μια πραγματικότητα.
Όμως ο ήρωας αυτός υπόκειται στις δυνάμεις της τύχης, που σημαίνει προσπαθεί και ο ίδιος, ενεργεί, όχι της τυχαιότητας. Αυτό που χαρακτηρίζει το έργο είναι είναι η έννοια του απροσδόκητου, το οποίο λες και αντιστρατεύεται το Νόμο του Σαλιγκαριού ο οποίος καλεί τον άνθρωπο να δεθεί σε έναν τόπο, σε ένα σπίτι.
Ο Νόμος του Σαλιγκαριού απευθύνεται περισσότερο στον άνθρωπο που θέλει να πραγματώσει κοινωνικούς και πολιτικούς στόχους. Δεν μιλά μόνο για την οντολογική ύπαρξη που σημαίνει σπίτι, κράτος, αλλά και ταυτόχρονα για την ανάγκη αποδοχής νόμων και κανόνων της πολιτείας. Κάπου στην σκέψη του Κουρκόφ ο νόμος εξέλιξης, ταυτίζεται με το νόμο της πολιτείας. «Όλα τα άρθρα του Νόμου διακρίνονταν για τη σκληρότητά τους και τον πραγματισμό τους...Απλώς καταλάβαινε πως κάποιος νόμος ήταν απαραίτητος, κάποιο νόμο έπρεπε ν' ακολουθούμε για να κάνουμε όσο το δυνατόν λιγότερα λάθη και να φυλαγόμαστε από τους κινδύνους» (σ.405)
Η κοινωνία των χωρών όπως της Ουκρανίας ή της Ρωσίας πρέπει να κατανοήσουν την έννοια και την ανάγκη του νόμου σαν έναν κανόνα γενικής αποδοχής που θα έπρεπε όλοι να τον σέβονται και να υπακούν σε αυτόν.
Ο Κουρκόφ θεωρεί πως η έννοια του νόμου αγγίζει τις κοινωνικές σχέσεις, αλλά πρέπει να αγγίζει και την πολιτική κοινωνία και οι άνθρωποι να τον τηρούν.
Ο Νόμος του Σαλιγκαριού είναι εκείνος ο νόμος που κατευθύνει τον άνθρωπο σε μια μόνιμη κατάσταση, στην αναζήτηση της ηρεμίας που επέρχεται όταν ο άνθρωπος αποκτά κάπου ρίζες. Τόσο σημαντικός, αλλά και τόσο δύσκολα επιτεύξιμος στην εποχή μας. Παρεμπιπτόντως ο ήρωας ο Κουρκόφ έχει εγκαταλήψει την πατρίδα του, την εστία του και πάνω στον ωκεανό κάνει σχέδια για το μέλλον.