Το σύμβολο του σταυρού στον χριστιανισμό
Η προέλευση του συμβόλου αυτού είναι ένα ενδιαφέρον θέμα το οποίο συγκεντρώνει τις έρευνες και τις εικασίες των ερευνητών.
Γενικώς οι χριστιανοί ως τον τρίτο αιώνα ως σύμβολο τους διέθεταν την λέξη ΙΧΘΎΣ η οποία παραπέμπει στην επιγραφή Ιησούς Χριστός Θεού Υιός Σωτήρ.
Ο σταυρός γίνεται κυρίαρχο σύμβολο των χριστιανών τον τέταρτο αιώνα. Αλλά με τι συνδυάζεται αυτός; Με την ύψωση του Τιμίου Σταυρού από την Ελένη το 336 μ. Χ;
Μάλλον όχι. Ίσως, σίγουρα όχι!
Ο σταυρός πιο κοντά στον χριστιανισμό και στην περίοδο που έγινε σύμβολό του έχει άμεση σχέση με τον Μεγάλο Κωνσταντίνο και στο όραμα του σταυρού που είδε το 312 μ Χ.με την επιγραφή Εν τούτω νίκα. Ο Κωνσταντίνος κατάλαβε αυτό που είδε ως ξεχωριστό όραμα, τοποθέτησε αυτό το σταυρό στους μανδύες των στρατιωτών του και νίκησε τον Μαξέντιο. Μετά από αυτή τη μάχη θα γίνει μόνος Αύγουστος της Δύσης.
Πριν από το σταυρό του Μ. Κωνσταντίνου το σύμβολο αυτό δεν υπήρχε στον χριστιανισμό. Η Αγία Ελένη ψάχνει να βρει το σταυρό και σε συνδυασμό με τη νίκη του γιου της.
Το ερώτημα όμως είναι ο Κωνσταντίνος πώς εμπνεύσθηκε και από πού τον σταυρό; Ο ίδιος έγινε χριστιανός την τελευταία εβδομάδα της ζωής του.
Η εξήγηση που δίνουν κάποιοι μελετητές της αρχαιότητας είναι πως το σύμβουλο του Κωνσταντίνου προέρχεται από την αρχιτεκτονική των αρχαίων ελληνικών και ρωμαϊκών πόλεων, στη οποία κυριαρχούσε ο σταυρός. Δηλαδή οι πόλεις ήταν κατασκευασμένες με κάθετους και οριζόντιους άξονες.
Αυτό το σχήμα των αρχαίων πόλεων που είχε σχεδιάσει ο Ιππόδαμος από τη Μίλητο, είναι αυτό που πιστεύουν κάποιοι πως αποτέλεσε το πρότυπο σταυρό του Μ. Κωνσταντίνου.
Το ιπποδάμειο σύστημα των πόλεων αποτέλεσε το πρότυπο του σταυρού. Οι ρωμαϊκές πόλεις ήταν τόσο γνωστές στην Κωνσταντίνο που το σχέδιό τους είχε γίνει μέρος της καθημερινής του σκέψης και περίσκεψης.