Η πολιτική της Ρωσίας
Η
Ρωσία είναι μία χώρα που εδώ πάντοτε
έχει δική της πολιτική, εκτός από αυτό
έχει πάντοτε επίσημη πολιτική ιδεολογία.
Η επίσημη ιδεολογία δεν είναι το πολιτικό
δόγμα, αλλά είναι αυτό που υπηρετεί όλη
η πολιτική και ίσως η χώρα συνολικά.
 |
| Το Κρεμλίνο από τη λεωφόρο Μοχοβάγια |
Στην
τσαρική εποχή ξεχώριζε η ιδεολογία που
συμπυκνώνονταν στο δόγμα «ορθοδοξία,
απολυταρχία, λαϊκότητα». Αυτή ήταν η
ιδεολογία των Τσάρων του 19ου αιώνα και
ερχόταν να ρυθμίσει την ανάπτυξη των
επιστημών και των ανθρωπιστικών ιδεών
στη Ρωσία. Πριν από αυτούς ο Μέγας Πέτρος
είχε ιδεολογία στραμμένη στον εκσυγχρονισμό
και στη δυτική Ευρώπη. Πιο πριν από τον
Πέτρο η εξουσία ήταν στραμμένη στην
ορθόδοξη εκκλησία.
Μετέπειτα
με το σοσιαλισμό επίσημη ιδεολογία
έγινε ο μαρξισμός, δηλαδή η οικοδόμηση
της σοσιαλιστικής, αταξικής κοινωνίας
καθώς και η επέκταση αυτού του σοσιαλισμού
σε άλλες χώρες μέσω του προλεταριακού
διεθνισμού.
Η
θεωρία της «Ευρασίας»
Σήμερα
στη Ρωσία μπορούμε να διαπιστώσουμε
πως η επίσημη ιδεολογία του κράτους
είναι η θεωρία για την «Ευρασία», που
διακηρύσσει πως η Ρωσία επεκτείνεται
τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία και
πως αυτή και πως στην πραγματικότητα
υπάρχει μόνο μία ήπειρος η Ευρασία και
όχι δύο ξεχωριστές, στις οποίες η Ρωσία
διαδραματίζει τον κεντρικό ρόλο. Πολλοί
μελετητές αναφέρουν πως και αυτά τα
γκουλάγκ και η «κατάκτηση» της Σιβηρίας
με της εκτόπιση πολλών ανθρώπων την
παλιότερη εποχή είχε σκοπό να κάνει τη
ρωσική Ασία μέρος της ευρωπαϊκής Ρωσίας.
Επομένως, σήμερα η χώρα δεν μπορεί να
κοιτάζει μόνο προς την Ευρώπη, αλλά
είνια αναγκασμένη να κοιτάζει και προς
την Ασία, για το λόγο αυτό η χώρα διατηρεί
στενές σχέσεις με Κίνα, Ινδία, Ιράν,
Τουρκία κ.α. Σε αυτόν το μεγάλο γεωγραφικό
χώρο η Ρωσία αποδίδει ιδιαίτερη
σημασία και κινείται ανάλογα.
Θυμάμαι
διαβάζοντας, εκεί τη δεκαετία του 1990,
στο έργο ενός σημαντικού Ρώσου γλωσσολόγου
ελληνιστή μάλιστα, τον πρόλογο που είχε
γράψει ένας άλλος επιστήμονας για να
τον συστήσει, επισήμαινε πως «αυτός ο
επιστήμονας υποστήριζε τη θεωρία για
την Ευρασία», όταν δέκα χρόνια παλιότερα
θα έγραφε πως αυτός ο ίδιος θα ήταν με
την περεστρόικα και ακόμα πιο πριν πως
θα ήταν μαρξιστής - λενινιστής. Αν ανέφερα
αυτό το θέμα για κάποιους πολύ καλούς
επιστήμονες το έκανα για να δείξω ως η
ιδεολογία επηρεάζει τους ανθρώπους σε
αυτή τη χώρα, οι οποίοι στις μεγάλες
στροφές της ιστορίας τους αναγκάζονται
να πετούν τα παλιότερα βιβλία. Η «Ευρασία»
ξεφύτρωσε ιδιαίτερα στη δεκαετία του
1990 μετά την περεστρόικα και από τότε
«εφαρμόζεται» από της ηγεσία της χώρας
και τους κρατικούς φορείς.
Όμως
αναρωτιόμαστε. Η Ρωσία με καθεστώτα σαν
του Ιράν και της Κίνας ή και της Τουρκίας
μπορεί να συνομιλεί; Γιατί να θέλει
σχέσεις με απολυταρχίες και δικτατορίες;
Με αυτά τα κράτη θέλει να δημιουργήσει
τον ευρασιατικό πολιτικό χώρο;
Βέβαια,
σήμερα, τα αυταρχικά καθεστώτα κάνουν
τόσα πολλά για τη βελτίωση του επιπέδου
ζωής των ανθρώπων με την χρήση των νέων
τεχνολογιών, που λες και προσαρμόζονται
καλύτερα στις αυταρχικές χώρες οι οποίες
έχουν κάνει πιο άνετη τη ζωή των ανθρώπων.
Η Κίνα ή άλλες χώρες με αυταρχικά
συστήματα, είναι χώρες που έχουν
αναπτύξει και αναπτύσσουν συνεχώς τις
εφαρμογές των νέων τεχνολογιών και τις
θέτουν στην υπηρεσία των πολιτών. Ο
πολίτης δεν χρειάζεται να πάει στην
τράπεζα να πληρώσει για ΔΕΗ, νερό,
τηλέφωνο, μπορεί από το κινητό του από
το οποίο μπορεί να κάνει και πολλές
άλλες συναλλαγές, όπως να δει τη βαθμολογία
του παιδιού του στο σχολείο, να γράψει
το παιδί του σε διάφορα προγράμματα, να
πάρει εκπτωτική κάρτα για τα σούπερ
μάρκετ και πολλά άλλα.
 |
| Το Κρεμλίνο της Τούλα |
Αλλά,
άραγε, οι υπηρεσίες και η βοήθεια στον
πολίτη είναι ο πιο σημαντικός δείκτης
γι τον άνθρωπο σήμερα ή μήπως η εγγύηση
μιας ειρηνικής και αξιοπρεπούς ζωής;
Και ακόμα σε αντίβαρο αυτής της προσφοράς
υπηρεσιών με βάση τις νέες τεχνολογίες
προς τους πολίτες, δίνει το δικαίωμα να
παραγνωρίζεις τα ανθρώπινα δικαιώματα
και να απαλείφεις αυτά που περιμένουν
οι σημερινοί πολίτες από εσένα σαν
κράτος;
Την
εποχή μας η ευρασιατική διάσταση της
Ρωσίας είναι ξεχωριστή. Αυτή η ασιατική
παραδοχή που περικλείει στοιχεία
απολυταρχίας συνίσταται στην «ανύψωση
του εθνικού χώρου», όπως αυτό φάνηκε
στην περίπτωση της Κριμαίας, η οποία
ναι μεν αποτελούσε πατροπαράδοτα ρωσική
περιοχή, όπως και η «Νέα Ρωσία» επίσης,
αλλά τον εικοστό αιώνα ρυθμίστηκε να
ανήκει στην Ουκρανική Σοβιετική
Σοσιαλιστική Δημοκρατία και μετά από
αυτό στην Ουκρανία. Σήμερα φαίνεται πως
η Ρωσία θέλει να «ξαναδημιουργήσει»
όλον τον εσωτερικό χώρο της ο οποίος
βασίζεται στην ένωση των περιοχών που
ζουν Ρώσοι πολίτες. Έτσι δεν ξέρουμε
ποιο θα είναι το μέλλον αυτών των
περιοχών. Το σίγουρο είναι πως αυτό θα
οδηγήσει σε άδικες πράξεις στην περιοχή
της.
Ίσως
αυτή η πολιτική να δείχνει πως η Ρωσία
αποτελεί μια «επική και τραγική ενότητα
Ευρώπης και Ασίας, της Απολλώνιας Ευρώπης
και της Διονυσιακής Ασίας» όπως ήθελε
ο Μπερντιάεφ και από αυτή την ενότητα
επηρεάζεται και η σημερινή ζωή. Η χώρα
έχει άμεση σχέση με τον ευρωπαϊκό
πολιτισμό, τον οποίο συνέβαλαν οι
άνθρωποί της να οικοδομηθεί. Παράλληλα
η ίδια η χώρα, ένα μεγάλο μέρος της,
ανήκει στην Ασία. Προσπαθεί να οικοδομήσει
ένα δημοκρατικό κράτος, στην πραγματικότητα
όμως επηρεάζεται από την ασιατικό
αυταρχισμό και έτσι αυτή η προσπάθεια
δεν ολοκληρώνεται. Υπάρχουν πολλές
διαβαθμίσεις της τραγικότητας. Στις
μέρες μας πιο διαδεδομένη είναι μια
ήπια τραγικότητα.
Οι
παλιοί φιλόσοφοι, όπως ο Σολοβιόφ,
θεωρούσαν πως η Ρωσία έμοιαζε με γυναίκα,
δηλαδή με μια ύπαρξη η οποία περίμενε
τον άνδρα, σύμφωνα με τις απόψεις της
εποχής, για να αποκτήσει προσωπικότητα
και να διαμορφωθεί. Στην πραγματικότητα
η Ρωσία είχε μια δική της υπόσταση η
οποία την έκανε και θα την κάνει πάντα
να διαφέρει από τις κυρίαρχες παγκόσμιες
δομές. Για λόγους που σχετίζονται με
την ιστορία της, το μεγάλο γεωγραφικό
της χώρο, και τη γλώσσα της, πάντα θα
διαφέρει, θα έχει τάση να ακολουθεί ένα
δικό της δρόμο. Μάλλον δεν μπορεί αν
αφομοιωθεί από μια κυρίαρχη ιδεολογία.
Σημασία επομένως έχουν οι επιλογές της.
Η
δημοκρατία στη Ρωσία
Η
δημοκρατία στη Ρωσία έχει άλλοτε τραγικά
χαρακτηριστικά άλλοτε κωμικοτραγικά
αφού θεωρητικά σαν δημοκρατία στις
θέσεις εξουσίας μπορούν να εκλεγούν
όλοι, στην πράξη όμως αυτό δεν μπορεί
να συμβεί ποτές, αφού θα την ασκούν
μόνο αυτοί που έχουν λάβει την εμπιστοσύνη
μιας ιδιαίτερης ομάδας, η οποία μπορεί
να δώσει δικαιώματα, αλλά την εξουσία
δεν την παραχωρεί. Επομένως το καθεστώς
της Ρωσίας είναι μια πολύ ιδιαίτερη
δημοκρατία στηριζόμενη σε απολυταρχική
πρακτική. Το ποιος μπορεί να καταλάβει
την εξουσία στη Δημοκρατία και τα
δικαιώματα των διαφόρων τάξεων, είναι
ο τρόπος ταξινόμησης των δημοκρατιών
κατά τον Αριστοτέλη και ίσως η καλύτερη
μορφή της είναι αυτή κατά την οποία
πλούσιοι και φτωχοί έχουν ίσα δικαιώματα.
Με αυτήν την ταξινόμηση και οι δυτικές
δημοκρατίες έχουν προβλήματα.
«Οι
πλούσιοι και οι φτωχοί: [...] Η δημοκρατία
χαρακτηρίζεται από το ότι πλούσιοι και
φτωχοί έχουν καταρχήν τα ίδια πολιτικά
δικαιώματα, και από το ότι ούτε οι μέν
ούτε οι δε είναι οι κυρίαρχοι. Αυτή είναι
η άριστη μορφή».
Ρωσία
και εδαφικά θέματα
Μια
παράμετρος της εσωτερικής πολιτικής
της Ρωσίας είναι η αντιπαράθεσή της με
τη Δύση. Έτσι επειδή πράγματι υπήρξαν
προβλήματα κατά το παρελθόν με τις
δυτικές χώρες σε κάθε περίπτωση
αντιπαράθεσης με τους δυτικούς γίνεται
εκμετάλλευση της ιστορικής αντιπαράθεσης
και οι άνθρωποι δεν εξετάζουν επιχειρήματα
αλλά το γενικό πλαίσιο της σχέσης τους
με τις χώρες αυτές κι κυρίως πίσω από
αυτά κρύβεται μόνο η καχυποψία και η
αντιπαράθεση. Αν σκοπός του κάθε σύγχρονου
κράτους είναι η σύνθεση, στη Ρωσία πολλές
φορές αποφεύγουν τη σύνθεση απόψεων.
Θυμάμαι
πως το 2009 ένας Εσθονός δημοσιογράφος
είχε ρωτήσει τον Πούτιν τι θα γίνει με
την περιοχή Ιβάν-γκόραντ,
την οποία οι Εσθονοί διεκδικούν από τη
Ρωσία. Ο πρόεδρος της χώρας είχε απαντήσει
τότε πως δεν είναι σωστό να μιλούν οι
ηγέτες της πρώην ΕΣΣΔ για εδαφικές
διεκδικήσεις, γιατί αν ζητούσε και η
Ρωσία από την Ουκρανία τις περιοχές που
θέλουν θα δημιουργούνταν μεγάλο πρόβλημα.
Φαίνεται όμως πως το 2014 ακολουθήθηκε
άλλη πολιτική. Γιατί άραγε; Τι άλλαξε;
Πάντως
το καλοκαίρι του 2016 θυμάμαι ένα σύνθημα
του Λ.ΝΤ.Π.Ρ. (Ελ.ντε.πε.ερ) του εθνικιστικού
κόμματος του Ζιρινόφσκι, το οποίο
εμφανιζόταν συνεχώς στο μεγάλο διεθνές
αεροδρόμιο Σερεμέτοβο 2, το οποίο
μου προκαλούσε εντύπωση «Επιστρέψτε
την ΕΣΣΔ στη Ρωσία». Τι θα μπορούσε άραγε
να σημαίνει αυτό. Και πώς είναι δυνατόν
να «επιστραφεί» η ΕΣΣΔ στη Ρωσία δεν
κατάλαβα. Αυτό πάντως που κατάλαβα είναι
ως στην εποχή που διανύουμε η ρωσική
ηγεσία προβάλει τα εδαφικά της αιτήματα
και δεν σταματά να τα υπενθυμίζει στους
δυτικούς εταίρους. Επομένως δεν θα
πρέπει να μας αιφνιδιάσει ό,τι δούμε
στο μέλλον. Ίσως μια μεγάλη εθνική
υπερηφάνεια, η οποία όμως κάποιες φορές
συνδυασμένη με τον αυταρχισμό αγγίζει
το παράλογο, να είναι η ιδεολογία της
Ρωσίας στην εποχή μας.
Η
Κριμαία
Σήμερα
στη Ρωσία οι άνθρωποι είναι διχασμένοι,
άλλοι θεωρούν πως η Κριμαία πρέπει να
μείνει στη Ρωσία, αφού εισήλθε με
δημοψήφισμα, άλλοι θεωρούν πως η Ρωσία
δεν κάνει καλά να κρατάει την Κριμαία.
Γνώμη
μου είναι πως όλοι, ιδίως οι μεγάλες
δυνάμεις πρέπει να σέβονται το διεθνές
δίκαιο και έχουν πολλά παραδείγματα
που μεγάλες δυνάμεις, όχι μόνο η Ρωσία
φαίνεται να παραπατούν το διεθνές δίκαιο
και αυτό θα οδηγήσει σε κακό δρόμο.
Μιλώντας
με πολλούς στη Ρωσία κατέληξα στο
συμπέρασμα πως τα οικονομικά μέτρα της
Δύσης δεν έχουν διαδραματίσει μόνο
αρνητικό ρόλο στην οικονομία, λόγω της
υποτίμησης του ρουβλιού, αλλά και
...θετικό(!), αφού οι άνθρωποι άρχισαν
μόνοι τους να καλλιεργούν και ολόκληρες
περιοχές στην περιφέρεια της Μόσχας,
όπου πήγα και είδα, έχουν γίνει μεγάλες
καλλιέργειες για την παραγωγή γεωργικών
προϊόντων έτσι που να μην αισθάνεσαι
πως η χώρα έχει έλλειψη σε ντομάτες,
πατάτες, μυρωδικά, μήλα, δαμάσκηνα,
ροδάκινα, καρπούζια και πεπόνια.
Πορτοκάλια είδα πολλά που τα φέρνουν
από το Αστραχάν και εκείνα τς μέρη που
συνορεύουν με την Κασπία. Δηλαδή όλα
τα φρούτα που η Ρωσία έπαιρνε από την
Ελλάδα το παράγει τώρα στα νότια της
χώρας.
Όμως
από την άλλη θα πρέπει να πω ότι τα
οικονομικά μέτρα της Δύσης κατά της
Ρωσίας εξαιτίας της Κριμαίας, επηρεάζουν
την ισοτιμία του ρουβλιού. Οι τιμές των
ξένων προϊόντων και οι δαπάνες για
ταξίδια στο εξωτερικό έχουν αυξηθεί
κατά πολύ και ο μέσος Ρώσος δεν μπορεί
να τα απολαμβάνει όπως παλιότερα. Όμως
ο μέσος Ρώσος δεν μπορεί να επηρεάσει
τη χώρα του να αλλάξει πολιτική, γι΄
αυτό τα μέτρα αυτά μάλλον αποσκοπούν
στη διεθνή κοινότητα και στο εσωτερικό
της χώρας.
Οι
πολιτικές αντιθέσεις
Στην
πολιτική ζωή της Ρωσίας υπάρχουν πολλές
αντιθέσεις, η πιο ισχυρή είναι η αντίθεση
ανάμεσα στην ηγεσία και στο λαό. Πάντα
υπήρχε αυτή η αντίθεση και δυστυχώς οι
πολιτικές που εφαρμόστηκαν δεν μπόρεσαν
να φέρουν μια ισορροπία ανάμεσα σε
αυτούς τους δύο πόλους. Η σοβιετική
πολιτική προσπάθησε να πάρει το λαό
μαζί της, αλλά όμως δεν το κατόρθωσε ως
το τέλος γιατί δεν κάλυψε τις υλικές,
οικονομικές ανάγκες του, δεν έδωσε στο
λαό την εξουσία, όπως η ίδια πίστευε.
Σήμερα
ο λαός και η εξουσία έχουν σχέσεις
έντασης. Η πολιτική ελίτ θέλει με κάθε
τρόπο να παραμείνει στην εξουσία, ενώ
ο λαός θέλει να μπορεί να εκφράζει τα
δικαιώματά του, να διαμαρτύρεται.
Ο
λαός αυτή τη στιγμή απ’ ότι κατάλαβα
δεν θέλει αλλαγή ηγεσίας, αλλά δεν είναι
και ευχαριστημένος. Οι αντιδράσεις του
είναι σημαντικές, αλλά δεν είναι πολλές
και δεν γίνονται από όλους. Δεν βγαίνουν
έξω στο δρόμο αρκετοί, αλλά όσοι βγαίνουν
το κάνουν για δίκαια δικαιώματα.
 |
| Η περιοχή Μπολσάγια Γιακιμάνα |
Οι
αντιπολιτευόμενοι
Θα
πρέπει να πω πως και στην ΕΣΣΔ οι «μάχιμοι»
αντιφρονούντες ήταν πάντα λίγοι. Για
τους Σινιάφσκι και Ντανιέλ το Δεκέμβριο
του 1965 βγήκαν πέντε άτομα στην Πλατεία
Πούσκιν να ζητήσουν την εφαρμογή του
σοβιετικού συντάγματος και την έναρξη
της δίκης των δύο συγγραφέων. Για να
διαμαρτυρηθούν για την εισβολή στην
Τσεχοσλοβακία τον Αύγουστο του 1968 βγήκαν
4 άτομα στην Κόκκινη Πλατεία, έξω από το
Γκουμ κρατώντας ένα πανό. Όμως αν και
ήσαν ελάχιστοι, τα αιτήματα και το νόημα
των απόψεών τους ήταν δίκαια και επηρέασαν
την ανάπτυξη της χώρας.
Πολλές
φορές σήμερα υπάρχει μεγάλη καχυποψία
για τους διαδηλωτές. Άραγε αυτοί που
διαδήλωναν κατά της σοβιετικής εισβολής
στην Τσεχοσλοβακία διαδήλωναν υπέρ της
Δύσης; δεν είναι σήμερα φανερό με ποια
μεριά ήταν το δίκαιο;
Έτσι
και σήμερα οι αντιπολιτευόμενοι είναι
σχετικά λίγοι, εκφράζονται με τον
ραδιοσταθμό ΕΧΟ της Μόσχας,τον
ισότοπο Βετσέρναγια Μεντούζα
https://meduza.io/ , αλλά και
άλλα μέσα που ξεχνώ εδώ. Αυτά τα μέσα
ακολουθούν μια ήπια ή και σκληρή
αντιπολιτευτική πολιτική κάποιες φορές,
επίσης συμβάλλουν στην ελευθερία της
έκφρασης και της ελευθεροτυπίας.
Πρόσφατα
στη Μόσχα έγιναν διαδηλώσεις εναντίον
της απόφασης του δημάρχου να αποκλείσει
από τις εκλογές που θα γίνουν τον
Σεπτέμβριο, όλες τις ανεξάρτητες
υποψηφιότητες. Θα πρέπει να πω πως έγιναν
συλλήψεις περίπου 600 πολιτών, έτσι
διάβασα, γιατί η διαδήλωση είχε κηρυχθεί
παράνομη.
Ο
κάθε πολίτης της Ρωσίας, σύμφωνα με το
Σύνταγμα της χώρας, έχει δικαίωμα να
θέσει υποψηφιότητα στις εκλογές, όταν
συντρέχουν λόγοι λευκού ποινικού
μητρώου. Με ποιο δικαίωμα ο δήμαρχος
ακύρωσε την υποψηφιότητα αυτών των
ανθρώπων είναι άγνωστο. Νομίζω πως το
νομικό σύστημα της χώρας θα έπρεπε να
εγκαλούσε το δήμαρχο για την ενέργειά
του, γιατί ακύρωνε συνταγματικό δικαίωμα
των πολιτών, και όχι τους διαδηλωτές,οι
οποίοι διαδήλωσαν πάλι για εκείνο το
παλιό «σοβιετικό αίτημα», το κράτος να
τηρήσει τους νόμους και το Σύνταγμα.
Στη Ρωσία και στη Μόσχα δεν επιτρέπουν
τις διαδηλώσεις που στρέφονται κατά
της εξουσίας, τις οποίες θεωρούν παράνομες
(несогласованный митинг),
ένας όρος που μακάρι να
μην ακουστεί στις επόμενες γενιές.
Τις διαδηλώσεις αυτές τις περιέβαλλαν
πάντα και τις περιβάλλουν με μια
καχυποψία.
Λαός
και εξουσία: αλληλεπίδραση
Γνώμη
μου είναι πως στη χώρα η εξουσία και ο
λαός αλληλεπιδρούν, θεωρώ πως σε αυτή
την αλληλεπίδραση η κεντρική εξουσία
πείθεται και υποχωρεί, γιατί οι διαδηλώσεις
έχουν μαζί τους την ιστορία και τη
λογική. Στη Μόσχα δεν παρατηρούμε
διαδηλώσεις με καταστροφές. Σήμερα η
κυβέρνηση βγάζει τους ΟΜΟΝ (τα ΜΑΤ της
Ρωσίας) εναντίον των διαδηλωτών, αύριο
δεν θα πρέπει να υπάρχουν παράνομες
διαδηλώσεις. Η δίκαιη εξουσία δεν πρέπει
να φοβάται τις διαδηλώσεις. Και σήμερα
η εξουσία στη Ρωσία πρέπει να κάνει
αρκετά βήματα σε αυτούς τους τομείς.
Θυμάμαι
την «επανάσταση» του 1991-1992, επανάσταση
εννοώ την κατάλυση της σοβιετικής
εξουσίας, μπορεί κάποιος να την πει και
αντεπανάσταση, το ίδιο κάνει. Όλοι
είδαμε πως έγινε κατ’ αναγκαιότητα και
έγινε αναίμακτα. Επομένως στη Ρωσία
στις μέρες μας, όταν οι αλλαγές είναι
να υλοποιηθούν αυτές υλοποιούνται χωρίς
να «ρωτήσουν» την κεντρική εξουσία,
κάτι που θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη
της αυτή. Αλλά στη Ρωσία οι αλλαγές
γίνονται πια αναίμακτα, χωρίς τις
συγκρούσεις του παρελθόντος και νομίζω
πως όταν κάτι ωριμάζει υλοποιείται.
Μόνο που όταν υλοποιηθεί κάτι τα αιτήματα
του καιρού μπορεί να είναι άλλα. Αυτό
μπορώ να πως ότι συμβαίνει, γιατί η
ηγεσία της Ρωσίας επιδεικνύει μια
υποχωρητικότητα στην μεγάλη ένταση,
στις αλλαγές που φέρνει μια τέτοια
ένταση.
 |
| Σε κεντρικό εστιατόριο της Μόσχας |
Η
γνώμη των απλών ανθρώπων
Ήμουν
με φίλους και τους άκουγα που συνομιλούσαν
για την περίσταση.
«Εγώ
αν μπορούσα θα πήγαινα στις διαδηλώσεις».
«Εγώ,
έλεγε ο άλλος, δεν θα κατέβαινα με τίποτα,
δεν κατάλαβα γιατί πρέπει να κατέβω στη
διαδήλωση για κάποια ντίβα; Θα κατέβαινα
όμως σε διαμαρτυρία για τη μείωση των
συντάξεων, για τη μείωση πολλών παροχών,
για την υποτίμηση της υγείας».
Ο
δεύτερος φίλος ανέφερε όλα τα προβλήματα
που υπάρχουν στη χώρα και που επεκτείνονται
χρόνο με τον χρόνο. Είχαμε συνηθίσει
πως στη Ρωσία θα υπάρχει δωρεάν υγεία
και παιδεία. Είχαμε συνηθίσει πως στη
χώρα υπάρχει κοινωνική πολιτική. Τίποτα
από αυτά δεν υπάρχει πια. Ακόμα στο
ρωσικό σχολείο για την παραμονή του
παιδιού στο ολοήμερα σχολείο οι γονείς
πληρώνουν. Και τα νοσοκομεία είναι
υποβαθμισμένα, οι άνθρωποι πρέπει να
πληρώνουν. Όσο για δωρεάν φάρμακα πολύ
λίγα κυρίως αυτά που είναι ρωσικά. Κάνει
εντύπωση πως γηραιοί συνταξιούχοι αντί
να καθίσουν στο σπίτι τους συνεχίζουν
να δουλεύουν, αφού οι συντάξεις είναι
πολύ μικρές.
Λαός
και νομενκλατούρα
Έτσι
δημιουργείται ένα κράτος πολύ πλούσιο
και από την άλλη ο πολύς λαός συνεχίζει
να φτωχαίνει. Είναι πρόδηλο πως τα κέρδη
του κράτους μοιράζονται σε μία
νομενκλατούρα που διατηρεί την εξουσία
και κάνει τα πάντα να μην την χάσει. Οι
άνθρωποι που βρίσκονται στην εξουσία
της χώρας βρίσκονται και στην ηγεσία
σημαντικών οικονομικών κολοσσών. Οι
οικογένειές και οι φίλοι τους πλουτίζουν.
Εθνικισμός
και φιλελευθερισμός
Θα
πρέπει να πω ως η πολιτική σκέψη στη
Ρωσία αναπτύσσεται ραγδαία, όμως πολλές
φορές αυτή η σκέψη δεν ακολουθεί έναν
δρόμο ενότητας η σύνθεσης ανάμεσα στη
Δύση και στην Ανατολή όπως πίστευαν ο
Μπερντιάγεφ ή ο Καζαντζάκη. Αυτή η σκέψη
είτε βασίζεται μόνο στη ρωσική παράδοση,
είτε κάνει άκριτα εισαγωγή μοντέλων
σκέψης της Δύσης. Πάντως αν και στην
πολιτική κυρίαρχα είναι μοντέλα
εθνικιστικά, στον οικονομικό τομέα
κύριο ρεύμα είναι ο νεοφιλελευθερισμός
με μια ελαφρά κρατική παρέμβαση, Ο
φιλελευθερισμούς όπως φαίνεται, αν και
ξεκάθαρα δυτικό φαινόμενο, βολεύει όλα
τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα να
κάνουν μεγαλύτερη την περιουσία τους.
Είναι κάποιοι φίλοι που με προειδοποιούν:
«Μιχάλη μην πιστεύεις τίποτα εδώ από
αυτά που βλέπεις, οι σημερινοί κυβερνήτες της Ρωσίας φτιάχνουν
παντού «Χωριά του Ποτέμκιν και κοροϊδεύουν
τον κόσμο. Ξέρεις σήμερα πως πολλούς
ανθρώπους τους εξορίζουν στη Σιβηρία,
γιατί δεν συνεργάζονται με το κράτος ή
για ασήμαντη αφορμή ιδίως αν αυτός είναι
αντιπολιτευόμενος, και κανένας δεν
μιλάει, ούτε και η εκκλησία που έπρεπε
να υπερασπίζεται τους ανθρώπους». Ο
Ποτέμκιν όταν η Μεγάλη Αικατερίνη
επιθεωρούσε την εποχή που ήταν κυβερνήτης,
τη Νότια Ρωσία, νοίκιαζε ηθοποιούς και
τους έβαζε πως ζούσαν σε χωριά και
χόρευαν, τραγουδούσαν, έδειχναν
ευτυχισμένοι και έτσι η Μεγάλη Αικατερίνη
ευχαριστιόταν που στο κράτος της οι
άνθρωποι ζούσαν καλά.
Έτσι
και σήμερα ο φίλος μου θεωρεί πως οι
Ρώσοι θέλουν να κοροϊδέψουν τους ξένους
ενώ οι ίδιοι κάνουν τόσες
παρανομίες. Οι καχύποπτοι άνθρωποι
προσφέρουν πολλά στην ανθρωπότητα,
χωρίς όμως να μας δίνουν αποδείξεις,
αλλά θα πρέπει να πω ότι σε πολλά μού
κίνησε το ενδιαφέρον.
Αθήνα
22.09.2019