Οι παλινωδίες του Καποδίστρια
Η ταινία του Σμαραγδή φαίνεται να
έχει συγκινήσει το κοινό και πολλοί θέλουν να την δουν ο καθένας για δικούς του
λόγους. Είδα στην αίθουσα ανθρώπους δεν θα φανταζόμουν πως θα πήγαιναν στον
κινηματογράφο, αλλά ούτε και μαθητές με τις μητέρες τους και τους γονείς τους που
ήθελαν να μάθουν για τη ζωή του πρώτου κυβερνήτη.
Είναι μια ταινία που προξενεί το
ενδιαφέρον και μάλλον θα την δει πολύς κόσμος. Προσωπικά δεν μπορώ να ερμηνεύσω
την μεγάλη προσέλευση του κόσμου στις αίθουσες, παρά μόνο λόγω της λαϊκής φήμης
ή της ξεχωριστής φήμης που υπάρχει στον τόπο μας για τον Καποδίστρια και της επιθυμίας του κοινού να μάθει κάτι περισσότερο
γι’ αυτόν. Βέβαια ο θεατής συγκρίνει το τότε με το τώρα, αλλά οι συνθήκες είναι
διαφορετικές.
Εγώ είδα την ταινία, η οποία
αποτελεί μια ερμηνεία του σκηνοθέτη στον Καποδίστρια και το έργο του. Πάντα σε
περιπτώσεις μυθοπλασίας επέρχεται ο υποκειμενισμός, όπως και στις μυθιστορηματικές
βιογραφίες, πάντοτε σχεδόν ο κάθε συγγραφέας δίνει με δικό του τρόπο τον βιογραφούμενο.
Έτσι και εδώ. Εδώ υπερισχύει μια θετική
εικόνα, αγιογραφική σχεδόν, υπερφυσική θα έλεγα, ακόμα και με την παρουσία του
λαϊκού κλήρου σε όλο την ταινία ως
βοηθός και συμπρωταγωνιστής του Καποδίστρια.
Είναι μια εικόνα του Καποδίστρια
μάλλον εύκολη, γιατί δεν παρουσιάζονται τα διλήμματα που είχε εμπρός του αν
έπρεπε π.χ. να βοηθήσει ή όχι τη Φιλική
Εταιρεία ή ακόμα τις αγωνίες που είχε στη ζωή του. Ο Καποδίστριας παρουσιάζεται
ως ανακαινιστής, σχεδόν εθνικός αγωνιστής λειτουργώντας μέσα σε ένα συντηρητικό
πλαίσιο που η όλη εικόνα δεν του ταιριάζει, γιατί ο σκηνοθέτης παρουσιάζει μια
εικόνα του ίδιου υπερβολικά γλαφυρά επαναστατική η οποία δεν είναι αυτή που τον
χαρακτηρίζει. Η στάση του στην έναρξη της
ελληνικής επανάστασης δεν παρουσιάζεται με ορθό τρόπο. Βέβαια στους ανθρώπους που δίνουν τη ζωή τους για
την πατρίδα μπορούμε να τα ξεχάσουμε όλα!
Ο Καποδίστριας υπήρξε πραγματικά
μεγάλη προσωπικότητα για τον τόπο μας και η διακυβέρνησή του ήταν κατά τη γνώμη
μου εξαιρετική για την εποχή του, όμως δεν αφέθηκε να συνεχίσει. Κυβέρνησε τρία χρόνια περίπου αλλά άφησε το στίγμα
του σε όλους τους τομείς με τους οποίους καταπιάστηκε. Οπωσδήποτε για την διακυβέρνηση
του υπήρξε ισχυρός αντίλογος από εκείνη την εποχή, από τον Κοραή, τον Αλέξανδρο
Σούτσο και άλλους για αντιδημοκρατικές μεθόδους διακυβέρνησης, απόψεις οι οποίες έχουν αρκετή δόση υπερβολής. Σήμερα αντίστοιχες
απόψεις αν διατυπώνονται με σοβαρότητα είναι προβληματικές, δεν προσφέρουν ένα πλαίσιο
ερμηνείας, σήμερα γνωρίζουμε περισσότερο για τα προβλήματα που είχε ο Καποδίστριας
και η Ελλάδα της εποχής.
Αυτό που προσφέρει η ταινία είναι
ίσως να ξαναθυμηθούμε, να ξαναμελετήσουμε, να επανεξετάσουμε εκείνη την εποχή και
να εξετάσουμε τις δυσκολίες κάτω από τις οποίες ξεκίνησε το ελληνικό κράτος. Και
τελικά τον διάλογο γύρω από τον Καποδίστρια τον ξεκίνησε.
Το να πω ότι η ταινία αδικεί τον
Καποδίστρια δεν αρκεί, γιατί η ταινία αυτή έχει παίξει το ρόλο της για τη γνωριμία
του κοινό με το Έλληνα πολιτικό.
Όμως το ανεξάρτητο και φιλέρευνο
πνεύμα ποτέ δεν βλάφτει!