Ιουνίου 06, 2021

Χρονικό μίας απρόσμενης άνοιξης, βιβλιοκριτική

 Καπίρη Μαρία  



Το βιβλίο του Μ. Πάτση, «Χρονικό μίας απρόσμενης άνοιξης», πραγματεύεται ένα θέμα επίκαιρο και οικείο σε όλη την ανθρωπότητα. Ο αφηγητής παρουσιάζει μέσα από την καταγραφή του ημερολογίου του τα γεγονότα από την επιβολή των περιοριστικών μέτρων εξαιτίας του κορονοϊού έως και τη μερική άρση τους τον Μάϊο του 2020. Η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη, ο τόνος εξομολογητικός και ο βιωματικός χαρακτήρας κεντρίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη που μπορεί να ταυτιστεί με τις εμπειρίες του συγγραφέα. Το βιβλίο καταγράφει φυσικά όλες τις αλλαγές που έφερε ο ιός στην καθημερινότητα, την προσπάθεια των ανθρώπων για προσαρμογή στις νέες συνθήκες, καθώς και τον προβληματισμό. Ωστόσο, δεν μένει μόνο σε μία απλή καταγραφή, αλλά επιχειρεί και ενδιαφέρουσες πολιτικές και κοινωνιολογικές προσεγγίσεις.



Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι παρατηρήσεις του συγγραφέα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το σύστημα υγείας, το εκπαιδευτικό σύστημα, τη ζωή στις μεγαλουπόλεις και τις ανθρώπινες σχέσεις. Παράλληλα, αναδεικνύει και φλέγοντα ζητήματα, όπως η αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας. Ο χρόνος δεν κινείται μόνο γραμμικά, αλλά υπάρχουν συχνές αναδρομές στο παρελθόν του συγγραφέα αλλά και σε ιστορικά γεγονότα. Η αναλογία με τον αόρατο κίνδυνο του Τσέρνομπιλ και οι συγκρίσεις με τον λοιμό στην Ιλιάδα, στον Πελοποννησιακό πόλεμο, στην  πανούκλα του Χάνδακα και του Πόρου υπενθυμίζουν ότι η ανθρωπότητα έχει έρθει συχνά αντιμέτωπη με παρόμοιες προκλήσεις.

Ο τρόπος γραφής είναι συνειρμικός και συχνά η επικαιρότητα συνδέεται με αναφορές από την ποίηση, τη λογοτεχνία, το δοκίμιο, τον κινηματογράφο. Το κείμενο εμπλουτίζεται με σχετικά αποσπάσματα από το έργο του Κοραή, του Σολωμού, του Παπαδιαμάντη, του Καμύ,  του Λασκαράτου, του Καρυωτάκη και νεότερων. Οι λιτές περιγραφές της Αθήνας και του εξωτερικού δημιουργούν μία αντίθεση με την κατάσταση του εγκλεισμού και ταξιδεύουν νοητά το κοινό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η αφήγηση της προσμονής του Πάσχα και ο συμβολισμός του Επιταφίου, καθώς ο αναγνώστης ανακαλεί στη μνήμη του μία από τις πιο έντονα συναισθηματικά στιγμές της καραντίνας. Η αναφορά στη χαμένη άνοιξη, στις φιλίες που χάθηκαν, στα επαγγελματικά σχέδια που αναβλήθηκαν είναι μία υπόμνηση της επίδρασης του ιού στη ζωή όλων.

Από το βιβλίο αξίζει να κρατήσουμε και τα αισιόδοξα μηνύματα για δράση, αγωνιστικότητα, κοινωνική ευθύνη, αφοσίωση στα συγγενικά πρόσωπα, αλληλεγγύη που δίνονται χωρίς την τάση διδακτισμού, αλλά μέσα από αληθινά καθημερινά περιστατικά. Η γραφή είναι απλή και ουσιαστική, το κείμενο διαβάζεται απνευστί και είναι βέβαιο ότι θα ανακαλέσει σε όλους τα συναισθήματα και τις σκέψεις μίας περιόδου που μοιάζει τόσο μακρινή και όμως είναι τόσο κοντινή.